Logo - Zamek Pieskowa Skała

Od Vogla do Cybisa. Widoki Pieskowej Skały

Od I połowy XIX wieku, gdy w polskim malarstwie pejzażowym zapanowała moda na tworzenie rysunków i obrazów w plenerze, Dolina Prądnika i zamek w Pieskowej Skale należały do miejsc cieszących się największą popularnością wśród artystów. Przyjeżdżali tu malarze, rysownicy i graficy związani nie tylko z pobliskim Krakowem, ale też wywodzący się ze środowiska warszawskiego, wileńskiego i lwowskiego. Wystawa jest wzruszającym powrotem na zamek dzieł, które tu powstały kilkadziesiąt, sto, a nawet ponad dwieście lat temu, autorstwa m.in. Zygmunta Vogla, Jana Nepomucena Głowackiego, Józefa Brodowskiego, Michała Elwiro Andriollego, Jana Cybisa.

Zaskakującą popularność widoków Pieskowej Skały (i Ojcowa) w polskim malarstwie pejzażowym zauważył już w poł. XIX w. Ambroży Grabowski, notując: Tak jesteśmy ubodzy w widoki rytowanych okolic kraju naszego, że to prawdziwie zastanowienia jest godnem, iż tylko Oyców i Pieskowa Skała rzadki w tym ubóstwie stanowić mogą wyjątek. Gdyby kto troskliwie zgromadził wszystkie widoki okolic tych, które u nas w różnych formatach, mniey lub więcey pięknie, wydane były, liczba ich sądzę nie byłaby małą, sam bowiem mam różne wydania – lecz może też to jest i świadectwem, iż żadna okolica Polski godniejszą rylca i pędzla nie pokazała się.
Wystawa jest pierwszą próbą zebrania obrazów i grafik przedstawiających Pieskową Skałę.
Pokazuje dzieła wybitnych artystów, stawiających przed sobą cele artystyczne (Zygmunt Vogel, Józef Głowacki, August Reichel, Jan Cybis) także malarzy i rysowników, którzy poświęcili się dokumentowaniu zabytków naszej historii (J Brodowski, Łukasz Kozakiewicz, Maksymilian Cercha, Teodor Chrząński, Napoleon Orda), autorów ilustracji prasowych (Walery Brochocki, Władysław Gościmski) jak i skromniejszych, nie zawsze profesjonalnych twórców, działających dla potrzeby serca (Kazimierz Girtler, Jan Karol Mieroszewski).

Najstarsze widoki pochodzą z końca w. XVIII: rysunek Marianny Przebendowskiej, krewnej Wielopolskich - ówczesnych właścicieli zamku oraz akwarele Zygmunta Vogla, który, z artystyczną misją, przybył do Pieskowej Skały na polecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Artysta ten miał przedstawić miejsca zwiedzane przez władcę podczas podróży r. 1787. Najpóźniejszy prezentowany na wystawie obiekt, to olejny obraz Jana Cybisa z r. 1932, namalowany w rok po powrocie artysty z Paryża. Najwięcej zgromadzonych dzieł pochodzi z 2. i 3. ćwierci w. XIX, z czasów mody na malarstwo plenerowe w Polsce, gdy Dolina Prądnika była obok Tatr ulubionym miejscem artystycznych wycieczek. Podczas jednego z tych plenerów grupa warszawskich malarzy była świadkami tragicznego wydarzenia, radykalnie zmieniającego wygląd zamku w Pieskowej Skale – pożaru, który miał miejsce w roku 1850. Rysunek Juliana Ceglińskiego ilustruje ten kataklizm. Inne prace ukazują zamek po odbudowie, dając możliwość porównania zmian zachodzących w krajobrazie i architekturze Pieskowej Skały.